Dinsdag 18 mei was het zover. Tijdens de raadsvergadering werd een besluit genomen over de regionale koers die de gemeente Heusden komende jaren volgt in de energietransitie. Alle Nederlandse gemeenten zijn vanuit het Rijk gesommeerd om binnen hun regio (in ons geval Hart van Brabant) een plan op stellen hoe de klimaatdoelen tot 2030 en vervolgens 2050 worden behaald. Voor 1 juli 2021 moeten alle 30 regio’s uit het land met hun plan een zogenaamd Bod op Nationaal niveau voorleggen. Landelijk wordt vervolgens onderzocht of we met zijn allen kunnen voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs. Maar ook of de voorstellen een landelijk gewenst resultaat opleveren, bijvoorbeeld meer dan 3.000 windmolens erbij plaatsen zal niemand willen. Ook moet het nieuwe Kabinet nog besluiten hoeveel geld voor de energietransitie wordt vrijgemaakt.
Na anderhalf jaar intensief samengewerkt te hebben ligt er nu het Bod 1.0 dat onze regio Hart van Brabant landelijk gaat indienen. Heusden was een van de eerste van de 9 regiogemeenten waar de gemeenteraad het besluit kon nemen. Gelukkig stemde de volledige gemeenteraad in met het bod, maar uiteraard niet zonder enkele wensen en aanscherpingen. Raadslid Ivan van Hemert voerde namens DMP Heusden het woord.
We hebben afgelopen jaren aan alle lokale- en regionale bijeenkomsten, inspraakavonden en werksessies over energie- en klimaataspecten deelgenomen en onze inbreng gegeven. Maar de ontwikkelingen gaan op dit moment zo hard dat sommige zaken alweer door de tijd lijken ingehaald. Vandaar dat wij vinden dat het Bod 1.0 geschikt is als doelstelling, maar dat we goed moeten kijken of we niet ergens twee stappen vooruit kunnen zetten. Immers zetten we een belangrijke stap in onze toekomst, gericht op maximaal behoud van een goed milieu voor ons en onze kinderen, alsdus Van Hemert.
Concreet, in dit plan gaat het vooral nog over zon- en wind, terwijl duidelijk is dat dit zogenaamde weersafhankelijke energiebronnen zijn en daarmee ook voor een onzekere en instabiele energievoorziening zorgen. We moeten onderzoeken hoe we de opgewekte energie efficient kunnen opslaan. Om ze vervolgens op het gewenste moment, bijvoorbeeld in de avond of nacht als de zon niet meer schijnt, te gebruiken.
Een ander aspect dat aandacht verdient is dat bepaalde componenten van panelen, bijvoorbeeld composiete rotorbladen van windmolens, absoluut niet circulair zijn. Voor de productie hiervan worden veel grondstoffen gebruikt. Alles blijft maximaal 25 jaar staan, dus dit is zeker wel een punt. Daarbij heeft DMP ook zekerheid gevraagd over het niet gebruiken van zogenaamde “foute zonnepanelen” of andere foute componenten. We willen niet dat er in Heusden producten worden gebruikt die in China onder dwangarbeid zijn geproduceerd. De wethouder ging hier mee aan de slag, ondanks dat hier vooral een rol lijkt weggelegd op landelijk en Europees niveau.
DMP Heusden wil verder kijken en verwacht veel van waterstof als energiedrager. Hiervoor is wel (groene)energie nodig om het te maken. In het land wordt al geëxperimenteerd of we met waterstof ons aardgas op de lange termijn geheel of gedeeltelijk kunnen vervangen. De regering verwacht dat waterstof essentieel wordt voor de transitie. Hierbij wordt eerst ingezet op de grootste industriële energiegebruikers, daarna de overige industrie en als het rendabel blijkt de gebouwde omgeving (woningen). Feit is dat Nederland nou eenmaal het beste en meest uitgebreide aardgasnetwerk van de wereld heeft, dat mogelijk op meerdere gassen aangepast kan worden. Dit moeten we dus zeker niet uit de grond halen! Daarnaast worden nieuwe verwarmingsapparaten al ontwikkeld.
De vraag is of we moeten kiezen voor genoemde relatief snelle oplossingen (windmolen 7-8 jaar) of nog kunnen wachten op innovatieve ontwikkelingen. Want voor deze relatief snelle oplossingen is momenteel nog sprake van forse -hier nog niet genoemde- obstakels, zoals schaarste op het energienetwerk. Dat betekent dat door capaciteitsproblemen in het netwerk niet alle grootschalig opgewekte energie bij bedrijven zomaar terug geleverd kan worden. Laat staan dat grote projecten, zoals zonnevelden en winmolens dit kunnen. Zeker nog een aandachtspunt voor de korte termijn.
Prettig is nu dat de eerder door de raad vastgestelde Heusdense-zonne- en windvisie geheel binnen de doelstellingen van het Bod 1.0 passen. Hierdoor hoeft de gemeente niet stil te gaan zitten, maar kunnen initiatieven worden onderzocht en voorbereid. Hiervoor hebben wij aangedrongen op maximale burgerparticipatie, oftewel onze inwoners moeten hierover mee kunnen praten. Aanstaande projecten mogen dus geen verrassingen zijn en ook financieel wil DMP geen verrassingen uit de hoge hoed.
DMP Heusden wil graag grote stappen zetten, maar ook de kleinere blijven heel belangrijk. Zo staan wij nog steeds achter het isoleren van panden/ woningen en vooral ook zon-op-dak bij bestaande- en nieuwe grote objecten. Een motie van PvdA en GroenLinks konden we dan ook van harte ondersteunen. Wij hebben eerder gevraagd of de gemeente hiervoor extra stimuleringssubsidie mogelijk kan maken. Dit zou straks bijvoorbeeld gefinancierd kunnen worden uit de opbrengsten van projecten, zoals het zonnepark Hooibroeken dat nu in ontwikkeling is.